पाचगणी प्रतिनिधी इम्तियाज मुजावर
जावळी तालुक्याच्या सह्याद्रीच्या कुशीत वसलेलं जगप्रसिद्ध कास पठार यंदाही रंगांची अफलातून उधळण घेऊन सजलं आहे. UNESCO च्या जागतिक वारसा यादीत समाविष्ट असलेल्या या पठारावरील फुलोत्सवाला आजपासून (४ सप्टेंबर) सुरुवात झाली आहे. निसर्गप्रेमी, पर्यटक, छायाचित्रकार आणि विद्यार्थी वर्गासाठी हा फुलोत्सव म्हणजे एक वेगळाच अनुभव आहे.
दरवर्षी पावसाळ्याच्या शेवटच्या टप्प्यात कास पठारावर असंख्य जातींची फुलं फुलू लागतात. यावेळीही गंंदा, तेरडा, सोनकी, चिवडं, अभाळी, जांभळ्या-निळसर छटेची असंख्य फुलं पठारावर बहरली आहेत. या निसर्गरम्य फुलांच्या वैविध्यामुळेच कास पठाराला ‘महाराष्ट्राचं व्हॅल ऑफ फ्लॉवर्स’ अशी उपमा मिळते.
👉 पर्यावरणपूरक पर्यटनाची नवी संकल्पना
यंदा कास पठार पर्यटनाला अधिक पर्यावरणपूरक रूप दिलं गेलं आहे. पर्यटकांना आता बैलगाडीत बसून फुलांचा नजारा अनुभवता येणार आहे. ग्रामीण संस्कृतीशी जोडलेला हा अनुभव पर्यटकांसाठी वेगळाच ठरणार आहे. तसेच पठारावरील प्रत्येक फुलांच्या प्रजातीसमोर माहिती फलक उभारण्यात आले आहेत, ज्यामुळे पर्यटकांना त्या-त्या वनस्पतीची माहिती सहज मिळू शकेल.
👉 फुलांच्या विविध छटा – नैसर्गिक गालिचा
सुमारे ८५० प्रजातींची फुलं पठारावर आढळतात. त्यातील सुमारे ३९ प्रजाती स्थानिक (एंडेमिक) असल्याने त्यांचं संवर्धन अत्यंत महत्त्वाचं आहे. निसर्गाच्या कुशीत उमलणारा हा रंगांचा मेळा पर्यटकांना एक आगळा-वेगळा अनुभव देतो.
👉 स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना
फुलोत्सवामुळे स्थानिकांना रोजगाराच्या अनेक संधी निर्माण झाल्या आहेत. ग्रामीण महिलांचे स्वयं-सहायता गट स्नॅक्स, हस्तकला वस्तू, स्थानिक उत्पादने पर्यटकांना विकतात. यामुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना मिळते.
👉 नियमांचे पालन आवश्यक
फुलं तोडणं, पायाखाली तुडवणं, प्लास्टिकचा वापर यावर कडक बंदी आहे. पर्यटकांना ठरलेल्या मार्गानेच चालावं लागतं. गर्दीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी ऑनलाइन नोंदणी प्रणाली यंदाही सुरू आहे.
👉 पर्यटन विभाग आणि प्रशासनाची तयारी
पार्किंग, पिण्याचं पाणी, आरोग्य सेवा, वाहतूक व्यवस्थापन अशा सर्व सुविधा प्रशासनाकडून उपलब्ध करून दिल्या आहेत. पर्यावरण संवर्धनाला प्राधान्य देत प्रशासन, ग्रामस्थ आणि पर्यटन विभाग यांचे एकत्रित प्रयत्न दिसून येतात.
फुलोत्सव – महाराष्ट्राचा अभिमान
कास पठारावरील फुलोत्सव केवळ निसर्गाचा आनंद घेण्यासाठी नाही, तर पर्यावरणपूरक पर्यटन कसं असावं याचं उत्तम उदाहरण आहे. बैलगाडी सफरीतून निसर्गदर्शन आणि माहिती फलकांतून शैक्षणिक अनुभव मिळाल्यामुळे हा फुलोत्सव खऱ्या अर्थाने अद्वितीय ठरतोय
कास पठारावरील फुलोत्सवाला सुरुवात
बैलगाडीतून फुलं पाहण्याची आगळीवेगळी संधी
प्रत्येक फुलासाठी माहिती फलक उभारले
पर्यावरणपूरक पर्यटनावर भर
स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना
